Το Ελληνο-Αφρικανικό Επιμελητήριο Εμπορίου και Ανάπτυξης με την υποστήριξη του ΣΕΒ διοργάνωσε με επιτυχία, ενημερωτική εσπερίδα με θέμα «Χρηματοδοτικές Ευκαιρίες για ελληνικές επιχειρήσεις στο πλαίσιο Προγραμμάτων Αναπτυξιακής Βοήθειας της Ε.Ε. στην Αφρική» την Πέμπτη 23 Μαΐου 2019, στα γραφεία του ΣΕΒ.
Σκοπός της εσπερίδας ήταν η ενημέρωση των επιχειρήσεων για τις χρηματοδοτήσεις μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης/ΕΤΑ (European Development Fund/EDF) το οποίο αποτελεί το χρηματοδοτικό «βραχίονα» της Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης του και καλύπτει ευρύ φάσμα θεμάτων αναφορικά με τις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης/ΕΕ με τις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού. Την εσπερίδα παρακολούθησαν στελέχη του επιχειρείν, εκπρόσωποι Προξενείων καθώς και εκπρόσωποι άλλων φορέων.
Χαιρετισμό απεύθυναν οι κ.κ. : Κωνσταντίνος Μπίτσιος, Αντιπρόεδρος του ΣΕΒ και ο κ. Σωτήρης Μουσούρης, Πρόεδρος του Ελληνο-Αφρικανικού Επιμελητηρίου.
Ο Αντιπρόεδρος του ΣΕΒ κ. Κωνσταντίνος Μπίτσιος καλωσόρισε τους παρευρισκόμενους και τους ομιλητές και ανάφερε ότι ο ΣΕΒ παρακολουθεί στενά την Αφρική την οποία αναγνωρίζει ως η δεύτερη ισχυρή αναπτυσσόμενη περιοχή μετά την Ασία. Επίσης αναφέρθηκε στην καλή συνεργασία του ΣΕΒ με το Ελληνο-Αφρικανικό Επιμελητήριο και τις επιτυχημένες επιχειρηματικές αποστολές που πραγματοποιήθηκαν από κοινού σε χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής, με κυριότερους κλάδους τα τρόφιμα και ποτά, δομικά υλικά και κατασκευές. Το ενδιαφέρον των ελληνικών επιχειρήσεων για την Αφρική έχει αυξητική τάση και αυτό αποτυπώνεται από τους αριθμούς. Το 2010-2017 οι εξαγωγές σε χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής ήταν 365εκ.€ ενώ η ανοδική τάση συνεχίστηκε το 2018 421εκ.€. Σημείωσε στην ομιλία του ότι οι λόγοι που η Αφρική είναι ελκυστική και ενδιαφέρουσα αγορά για την ελληνική κοινότητα είναι ότι η Αφρική είναι η 2η ταχύτερα αναπτυσσόμενη χώρα με ρυθμό ανάπτυξης πληθυσμού το 2018, 4%, ο τρέχων ρυθμός αστικοποίησης εκτιμάται ότι το 50% του πληθυσμού της Ηπείρου θα ζει σε μεγάλα αστικά κέντρα και αυτό συνεπάγεται έργα υποδομών άρα αυξημένη ζήτηση κατασκευαστικών υπηρεσιών, μετάλλων και δομικών υλικών καθώς και αύξηση των καταναλωτικών αγαθών σε συσκευασμένα τρόφιμα, ποτά , snacks και προϊόντα προσωπικής περιποίησης. Αναφέρθηκε επίσης στην αύξηση διαθεσίμων οικονομικών πόρων για την χρηματοδότηση έργων υποδομών αποτελεί επιπλέον κίνητρο για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Αναφέρθηκε στις πορεία των σχέσεων ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Αφρική και στην υπογραφή της Αφρικανικής συμφωνίας ελευθερίου εμπορίου (49 χώρων) η οποία αποτελεί τον πρόδρομο μιας ενιαίας αφρικανικής αγοράς.
O Πρόεδρος του Ελληνο-Αφρικανικού Επιμελητηρίου κ. Σωτήρης Μουσούρης στον χαιρετισμό – ομιλία του τόνισε ότι η Αφρική αποτελεί ένα φυσικό και ιδιαίτερα προνομιούχο χώρο, για την ανάπτυξη εμπορίου και επενδύσεων, για τις Ελληνικές Επιχειρήσεις. Οι οικονομίες της Αφρικάνικης Ηπείρου είναι σε ένα επίπεδο ανάπτυξης που επιτρέπει τα Ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες να είναι ανταγωνιστικά. Στην τελευταία δεκαετία εκτοξεύτηκαν οι εμπορικές σχέσεις πολλών χωρών με την Αφρική. Όχι μόνον η Κίνα και η Ινδία, από τις αναδυόμενες χώρες, αλλά και η γειτονική μας Τουρκία αντιλήφθηκαν τις προοπτικές ιδιαίτερα της Υποσαχάριας Αφρικής και επεξέτειναν εντυπωσιακά την διπλωματική τους παρουσία, το εμπόριο και τις επενδύσεις σε μία περιοχή που υπόσχεται να πρωταγωνιστήσει στη διάρκεια του αιώνα μας. Η οικονομία της τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται κατά μέσο όρο στα επίπεδα του 5% και έχει αναδειχθεί η ταχύτερα στο σύνολό της αναπτυσσόμενη περιοχή του πλανήτη μας. Αλλά η πρόοδος παρατηρείται και σε άλλους τομείς που συνδέονται με την ανάπτυξη. Ειρήνη, δημοκρατία, διακυβέρνηση. Οι τοπικές συρράξεις και οι εμφύλιοι πόλεμοι ανήκουν στο παρελθόν με εξαίρεση περιοχές του Sahel. Και μολονότι εκλογές δεν σημαίνει πάντα δημοκρατία, το 1/3 των 120 εκλογών από το 2000 οδήγησαν κατά κανόνα σε ομαλή αλλαγή κυβέρνησης. Τυχόν πραξικοπήματα δεν γίνονται ανεκτά από την Αφρικανική Ένωση.
Στην συνέχεια ο κ. Σωτήρης Μουσούρης αναφέρθηκε στην τακτική συμμετοχή του Επιμελητηρίου ως μέλος στο Εuropean Business Council for Africa (EBCAM) το οποίο αποτελεί οργάνωση με έδρα τις Βρυξέλλες όπου συμμετέχουν 11 επιμελητήρια ευρωπαϊκών χωρών που ασχολούνται με την Υποσαχάρια Αφρική εκπροσωπώντας 4.000 εταιρίες. Το ΕΒCΑΜ προωθεί την οικονομική ανάπτυξη της Υποσαχάριας Αφρικής μέσω της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και επικοινωνεί τα ενδιαφέροντα του ιδιωτικού τομέα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε φορείς Αφρικανικών χωρών και σε άλλους σχετικούς θεσμούς.
Ο κ. Δημήτρης Μανιατάκης, Γ. Γραμματέας του Επιμελητηρίου και συντονιστής της εκδήλωσης καλωσόρισε τους ομιλητές από το Υπουργείο Εξωτερικών, τον Οργανισμό Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων και την μελετητική εταιρεία PLANET Α.Ε. καθώς και τους παρευρισκομένους. Σημείωσε ότι οι χρηματοδοτήσεις της ΕΕ στην αφρικανική ήπειρο αφήνουν ένα σημαντικό πεδίο δράσης στον ελληνικό επιχειρηματικό τομέα. Οι επιδόσεις της χώρας μας ως προς την απορρόφηση κονδυλίων του ΕΤΑ είναι, μέχρι σήμερα χαμηλές και επομένως υφίστανται σημαντικές δυνατότητες για τη βελτίωσή τους, στην οποία δύναται να συμβάλει και η έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση του ελληνικού επιχειρηματικού κόσμου για τις σχετικές επιχειρηματικές (επενδυτικές/διαγωνιστικές) ευκαιρίες και για τους πλέον ενδεδειγμένους πρακτικούς τρόπους αξιοποίησής τους.
Η κα Ελένη Νικολαΐδου (Διευθύντρια, ΥΔΑΣ-3 Διεύθυνση Γεωγραφικής Πολιτικής και Στρατηγικού Σχεδιασμού) παρουσίασε το περιεχόμενο της έννοιας της «Επίσημης Αναπτυξιακής Βοήθειας» (Official Development Assistance/ODA), ως κυβερνητικής βοήθειας που προωθεί και έχει συγκεκριμένα ως στόχο την οικονομική ανάπτυξη και ευημερία των αναπτυσσομένων χωρών, οι οποίες περιλαμβάνονται στον κατάλογο επιλέξιμων, για χορήγηση ODA, χωρών της Επιτροπής Αναπτυξιακής Βοήθειας (Development Assistance Committee/DAC) του ΟΟΣΑ. Επιπλέον, ανέφερε ότι η ελληνική πολυμερής ODA συνιστά σημαντικό ποσοστό της συνολικής ODA και ότι η διμερής ODA αφορά κυρίως δαπάνες υπέρ προσφύγων εντός ελληνικής επικρατείας (in-donor refugee costs), βάσει των οδηγιών της DAC, καθώς και υποτροφίες σε υπηκόους αναπτυσσομένων χωρών. Συμπλήρωσε ότι έχουν ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για το μελλοντικό πλαίσιο σχέσεων ΕΕ-χωρών Αφρικής, Καραϊβικής και Ειρηνικού (Africa, Caribbean and Pacific/ACP) μετά την επερχόμενη λήξη, το 2020, της Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης του Κοτονού (Cotonou Partnership Agreement/CPA), καθώς και διαβουλεύσεις, στο Συμβούλιο της ΕΕ, για το υπό διαμόρφωση νέο χρηματοδοτικό μέσο εξωτερικής δράσης της ΕΕ, ήτοι το «Μέσο Γειτονίας, Αναπτυξιακής και Διεθνούς Συνεργασίας» (Neighbourhood, Development and International Cooperation Instrument), ύψους 89,2 δισ. Ευρώ, το οποίο θα διαδεχθεί το τρέχον Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης (European Development Fund/EDF), ύψους 30,5 δισ. Ευρώ.
Ο κ. Λουκιανός Κλιντ (στέλεχος, ΥΔΑΣ-3 Διεύθυνση) προέβη σε συνοπτική παρουσίαση των κύριων μεθόδων, με τις οποίες διατίθεται η αναπτυξιακή χρηματοδότηση της ΕΕ στην Αφρική, ήτοι: (α) των χρηματοδοτούμενων από το EDF προκηρύξεων διαγωνισμών (calls for tenders) για υλοποίηση έργων ή προμήθεια αγαθών ή παροχή υπηρεσιών, (β) της «σύμμειξης» χρηματοδοτικών πόρων (επενδύσεων και δανείων) με αξιοποίηση του γεωγραφικού μηχανισμού "Africa Investment Platform"/AIP και των θεματικών μηχανισμών "ElectriFI" και "AgriFI" και (γ) της παροχής εγγυήσεων από το «Ευρωπαϊκό Ταμείο για Βιώσιμη Ανάπτυξη» (European Fund for Sustainable Development/EFSD - θα αντικατασταθεί από το EFSD+ για την περίοδο 2021-2027) για κάλυψη κινδύνου αναπτυξιακών επενδύσεων σε χώρες της Αφρικής.
Ο κ. Πέτρος Κάτσης, Partner της PLANΕT AE, αναφέρθηκε στο ότι η εταιρεία PLANET, αποτελεί το πλέον δυναμικό και ισχυρό, περιφερειακό σχήμα παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, αλλά και στο ότι έχει ισχυρή παρουσία στην Αφρική και την Ασία. Στην Αφρική έχει :100+ έργα υπηρεσιών αξίας από 100.000€ έως και €13εκ. καθώς και έργα σε 45 από τις 54 χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τα « Εργαλεία και Ευκαιρίες Χρηματοδότησης των χωρών της Αφρικής από την Ε.Ε» παρουσίασε η κα Αθανασία Καραχρήστου, Business Acquisition Coordinator της PLANET Α.Ε. εξηγώντας ότι η Ε.Ε. αποτελεί το σημαντικότερο δωρητή της Αφρικής που απορροφά το 35% της συνολικής ευρωπαϊκής βοήθειας, με το 26% να καταλήγει στην υποσαχάρια Αφρική. Από τα τρέχοντα δεδομένα της αναπτυξιακής συνεργασίας ΕΕ-Αφρικής που παρουσίασε η κα Καραχρήστου ξεχωρίζουν τα εξής: 21 δισ. ευρώ αναπτυξιακή βοήθεια χορηγήθηκε στην Αφρική το 2016 από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της (multilateral & bilateral). Το ένα τρίτο των συνολικών άμεσων ξένων επενδύσεων στην Αφρική προέρχεται από την ΕΕ, με 32 δισ. ευρώ επενδεδυμένα στην Αφρική από εταιρείες της ΕΕ το 2015. 3,35 δισ. ευρώ διατίθενται στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (EIF) για την αειφόρο ανάπτυξη, το οποίο θα πρέπει να επιφέρει επενδύσεις ύψους μέχρι και 44 δισ. Ευρώ. 1,4 δισ. ευρώ έχουν δεσμευτεί για εκπαιδευτικά προγράμματα στην Αφρική από το 2014 έως το 2020. Tο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης (11th EDF), στο πλαίσιο της θεσμοθετημένης συνεργασίας με την Αφρική και με πόρους που δεν υπάγονται στον γενικό προϋπολογισμό της ΕΕ, διαθέτει 30,5 δις. ευρώ για την περίοδο 2014-2020. Ειδικά για τις χώρες της υποσαχάριας Αφρικής, έχει δημιουργηθεί το EU-Africa Infrastructure Trust Fund (AITF), το οποίο συμβάλλει στην περαιτέρω οικονομική ενίσχυση, με στόχο την καλύτερη πρόσβαση στην ενέργεια και τις μεταφορές και, κατ’ επέκταση, στην αειφόρο ανάπτυξη με πόρους 812 εκατομμυρίων ευρώ.
Κλείνοντας αναφέρθηκε στα κυριότερα χαρακτηριστικά Αγοράς Ευρωπαϊκών Διαγωνισμών στην Αφρική όπως: Μεγάλοι Διαγωνισμοί, Ικανοποιητικό περιθώριο κέρδους για τις εταιρείες, Παγκόσμιος ανταγωνισμός αλλά ταυτόχρονα και χαμηλότερης έντασης, Αξιοκρατία και Διαφάνεια κατά την διαγωνιστική διαδικασία, Ανοιχτοί σε όλες τις εταιρείες ανεξαρτήτως χώρας προέλευσης, Βεβαιότητα πληρωμών καθώς και στα εμπειρικά Αρνητικά θέματα που προκύπτουν κατά την υλοποίηση των έργων: Δυσκολία στην εξεύρεση αξιόπιστων τοπικών συνεργατών, Γραφειοκρατία στις χώρες υλοποίησης των έργων, Αυξημένος χρόνος για την προετοιμασία για την αποστολή (visa, εμβολιασμός κ.λπ.), Κίνδυνοι ασθενειών στις χώρες υποδοχής, Εμφύλιες συγκρούσεις και εξτρεμιστικές οργανώσεις στις χώρες υποδοχής (π.χ. Boko Haram στην Νιγηρία), Λοιποί Κίνδυνοι
Ο κ. Kώστας Παπαπαναγιώτου, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής του Οργανισμού Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων στην ομιλία του αναφέρθηκε αναλυτικά στο έργο του Ο.Α.Ε.Π. που στηρίζει έμμεσα τη χρηματοδότηση των εξαγωγικών επιχειρήσεων μέσω της εκχώρησης του δικαιώματος αποζημίωσης προς τις Τράπεζες ή τις Εταιρίες Factoring που τις χρηματοδοτούν, σαν εγγύηση (collateral) καθώς και άμεσα την χρηματοδότηση των εξαγωγικών επιχειρήσεων μέσω του Προγράμματος Εξωστρέφεια. Το πρόγραμμα Εξωστρέφεια είναι ένας συνδυασμός ασφάλισης & χρηματοδότησης των εξαγωγικών πιστώσεων που παρέχουν οι Έλληνες εξαγωγείς στους αγοραστές-πελάτες τους, του εξωτερικού και υλοποιείται με τη στενή συνεργασία μεταξύ Ο.Α.Ε.Π. και Ελληνικών τραπεζών, οι οποίες πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Σημείωσε, επίσης ότι, ασφαλίζονται οι εξαγωγικές πιστώσεις και η ασφάλιση προϊόντων καθώς και οι επενδύσεις που γίνονται έναντι πολιτικών κίνδυνων σε χώρες της Αφρικής.
Κλείνοντας την εσπερίδα ο Γ. Γραμματέας κ. Δημήτρης Μανιατάκης ευχαρίστησε τους ομιλητές και τους παρευρισκόμενους και εξέφρασε την πεποίθηση του ότι η εσπερίδα που διοργανώθηκε είναι πολύ χρήσιμη στους επιχειρηματίες δίνοντας έναυσμα στην αναζήτηση νέων χρηματοδοτικών εργαλείων μέσω των Προγραμμάτων Αναπτυξιακής Βοήθειας της Ε.Ε. στην Αφρική.
